گلاب گیری کاشان یکی از معروف ترین سنت ها در میان ایرانیان به شمار می‌رود که این آیین سنتی به دلیل قرارگرفتن در فصل بهار و همین طور شکوفایی گل های محمدی در مزارع کاشان حال و هوای خاصی دارد.
اردیبهشت که می شود افراد زیادی برای دیدن مراسم با شکوه گلاب گیری و لذت بردن از هوای خوش باغ های گل محمدی به سمت کاشان روانه می‌شوند.
جالب است بدانید که زمان برداشت گل محمدی برای گلاب گیری ساعات اولیه روز و قبل از تابش مستقیم نور آفتاب است چون در این زمان گل ها کیفیت بالاتر و بهتری برای تولید گلاب دارند. تا حالا فکر کرده‌اید که گلاب چگونه درست می‌شود؟
گلاب گیری کاشان و مناطق دیگری که آب و هوای گرم تری دارند، از 15اردیبهشت تا15خرداد این مراسم انجام می‌شود.این زمان با توجه به هر منطقه ای ممکن است اندکی تفاوت داشته‌باشد.
درمناطق کوهستانی و سردتر این مراسم تا پایان خردادماه طول می‌کشد،زمان شکوفایی گل های سرخ تا اواخرفصل بهار متغیراست.
بیشترمردم در این فصل به کار در مزارع گل محمدی وکارگاه های صنعتی گلاب گیری می‌پردازند و حتی بسیاری از ساکنان این مناطق در حیاط کوچک خانه های خود به گلاب گیری مشغول می‌شوند.
گل های محمدی در بخش مرکزی کاشان به دلیل آب و هوای گرم تر زودتر باز می‌شوند و آماده چیدن هستند.
گلاب گیری بهانه ایست تا یک دل سیرکاشان و روستاهای اطراف را بگردیم. می‌دانیم که گلاب قمصر از قدیم تا کنون شهرت زیادی داشته‌است اما به جز قمصر روستاهای دیگری در اطراف کاشان،گل محمدی برداشت می‌کنند که در ادامه به آن می‌پردازیم.
قمصرکاشان به عنوان قطب گلاب گیری جهان شناخته شده‌است و حجم زیادی از گلاب های تولید شده را به خارج از کشور صادر می‌کند.
قمصر علاوه بر شهرتش در گلاب گیری دارای طبیعت بسیار زیبایی در دل کویر است که هرساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.تاریخ شروع برداشت گل محمدی در قمصر تقریبا از10اردیبهشت آغاز می‌شود.
نیاسر در30کیلومتری غربی کاشان واقع شده‌است. گل های محمدی در نیاسر زودتر از قمصر به ثمر می‌رسند که از8اردیبهشت آغازمی‌شود. باتوجه به آب و هوای معتدل و خنکی که دارد هرساله مراسم گلاب گیری در این ایام به مدت یک ماه ادامه دارد.
مراسم گلاب گیری در نیاسر به شیوه ای سنتی انجام می‌شودکه علاوه بر گلاب گیری دارای جاذبه های گردشگری زیادی هست.
برزک درجنوب غربی کاشان در فاصله 54کیلومتری قراردارد. تاریخ شکفتن گل محمدی در برزک از15 اردیبهشت آغاز می‌شود.
مهم ترین کانون پرورش گل محمدی در برزک است که در مقایسه با قمصر و نیاسر کاشان کمتر شناخته شده‌است. برزک پای دامنه کوه های کرکس قراردارد و جز مرتفع ترین و خنک ترین منطقه مسکونی کاشان است.
فرایند گلاب گیری از منطقه خاورمیانه جایی که گل های محمدی رشد می‌کنند،شروع شده‌است. مدت هاست که گل محمدی از نظر خواص ضد التهابی،ضدباکتری مورد توجه قرارگرفته‌است.بارها ثابت شده که گلاب باعث دفع سموم از بدن می‌شود.
کیفیت بالای گلاب کاشان یکی از مهم ترین دلایلی است که درجهانی شدن شهرت این محصول تاثیرداشته‌است.در ادامه با روش های تولید گلاب درجه یک آشنا می‌شویم.
تولید گلاب به روش سنتی از قدیم الایام مرسوم بوده‌است و هم چنان این روش تا کنون ادامه داشته‌است. در تولید سنتی گلاب،گل محمدی را به مقدار مشخص و به همراه آن میزان معینی از آب(هرکیلوگرم گل یک لیترآب) را در دیگ مسی ریخته و سپس درپوشی روی آن قرار می‌دهند.
برای جلوگیری از نشت بخار از واشرهای پلاستیکی بین درپوش و دیگ استفاده می‌کنند. بخاری که از تقطیر محتویات دیگ حاصل شده‌است،از طریق لوله ها به داخل پارچی که درون دیگ قرار دارد می‌ریزد و به مایع تبدیل می‌شود و در مدت زمان مناسب به تدریج سرد شده و گلاب حاصل می‌شود.
در طول شبانه روز می توان این عمل را چهار بار تکرار کردکه به 90الی120 کیلوگرم گل محمدی احتیاج است. مدت زمان گلاب گیری به روش سنتی معمولا 5تا8ساعت زمان می‌برد.
به طورمعمول از یک کیلوگرم گل محمدی یک و نیم کیلوگرم گلاب به دست می‌آید که نیم لیتر اولیه بسیارمرغوب و خوشبو و غلیظ تر است.
تولیدگلاب به روش صنعتی از ماشین آلات پیشرفته استفاده‌می‌کنند،که قطعات آن از جنس استیل سیلیکون است که دچار زنگ زدگی نمی‌شود.ابتدا گل محمدی و آب را به مقدار معین در حجم بالا داخل دیگ های بزرگ صنعتی قرار می‌دهند و با بخار آب که بصورت حرارت غیرمستقیم است از بین مخلوط گل و آب عبور داده می‌شود. پس از انجام این مراحل گلاب در مخازن استیل جمع می‌شود.
در این مرحله گلاب را پاستوریزه وصاف می‌کنند وبرای میکروب زدایی تا80درجه گرم نموده و از فیلترهای مخصوص که به شکل کاغذی یا پلاستیکی ریز هستندعبور می‌دهند،سپس در منبع اصلی جمع می‌شود و در مرحله پرکردن بطری ها قرار می‌گیرد.
در این قسمت گلاب با همان دمای بالایی که دارد داخل بطری هایی از جنس شیشه و پلی اتیلن که قبلا شسته و میکروی زدایی شده‌است هدایت می‌شود و با درب های آلومینیومی و یا پلاستیکی که غیرقابل نفوذهستند پلمپ می‌شوند،سپس برچسب گذاری می‌شود و داخل کارتن قرارمی‌گیرند.
در روش صنعتی بخاطر رعایت کردن کلیه موازین مختلف در حین تولید و بسته بندی محصول کاملا با استاندارد های تعیین شده انطباق دارد. عطرگل محمدی به شکل لایه ای نازک که زرد رنگ و چرب است بصورت نیمه جامد و غیر محلول روی سطح گلاب قرار می‌گیرد. عطرتولید شده با بخار به بوی گل نزدیک تر است.
توجه کنید که عرقیات و گلاب تولیدی باید در ظروفی که مقدار کمی هوا باشد نگهداری شود،اگر بطری مورد استفاده شما از نوع شیشه ایست،حتما رنگ آن قهوه ای شفاف وتمیز و ضدعفونی شده‌باشد.
درب های بطری ها بایدغیرقابل نفوذ باشند و از نظر شکل و حجم یکسان باشند. همچنین بسته بندی به گونه ای باشد که موقع حمل و نقل و جابه جایی دچار شکستگی نشوند.
اگر از بطری های پلاستیکی برای پر کردن گلاب استفاده می‌کنید،توجه داشته‌باشید که حتما دارای ضخامت و بدون واکنش های شیمیایی باشند.
یادتان باشد که نوشتن مشخصات محصول مورد نظر روی ظروف بسته بندی شده افراد را برای یک انتخاب بهتر آماده خواهید کرد.
گلاب جز یکی از معروف ترین و پر مصرف ترین عرقیات گیاهی است که مصارف زیادی از جمله:خوراکی،آرایشی و درمانی دارد. توجه داشته‌باشیدگلابی که برای مصرف خوراکی استفاده می‌شود با گلابی که برای موارد درمانی است متفاوت است.
گلاب دارای درجه های مختلفی است که هدف از تنوع این است که هر فردی با توجه به سطح انتظارات و نیاز خود محصول را خریداری نماید.
برای تهیه گلاب ممتاز ما به حدود80لیتر آب نیاز داریم که درون دیگ بزرگ گلاب گیری می ریزند و زمان می دهیم تا آب به جوش برسد. وقتی جوش آمد بین30تا35کیلوگرم گل محمدی که تازه باشد نیاز داریم تا درون دیگ بریزیم،که نتیجه تقطیرآن40 لیتر گلاب ممتاز است.
توجه داشته‌باشید که رنگ گلاب سنگین به شفافیت و زلالی گلاب سبک نیست به این دلیل که ترکیب گل محمدی در این گلاب بیشتر است.درهرلیتر گلاب سنگین حدود30تا35گرم اسانس وجود دارد.
این مدل از گلاب بخاطر غلظت و کیفیت بالاتری که دارد برای مصارف خانگی و عموم و همچنین برای شیرینی پزی،تولیدات بستنی و دسر مناسب است.
ممکن است کلمه دو آتیشه در مورد گلاب به گوشتان خورده باشد منظور این است که اگر فرایند تقطیر گل محمدی در دو مرحله تکرار شود یک گلاب بسیار غلیظ به دست آید که به گلاب دو آتیشه معروف است. مزه گلاب دو آتیشه تلخ تر از گلاب عادی است و برای مصارف درمانی کاربرد زیادی دارد.
برای آماده کردن گلاب سبک هم حدود80لیترآب نیاز داریم که داخل دیگ مخصوص گلابگیری می ریزند تا به جوش بیاید. با این تفاوت که برای تولید گلاب سبک بین 10تا20کیلوگرم گل محمدی نیاز داریم که حاصل آن یک محلول 40لیتری است.
دربیشترمواقع گلاب سبک از12کیلوگرم گل تهیه می‌شود اما این مقدار بسته به کارگاه گلاب گیری متغییر است. گلاب سبک غلظت کمتر،عطرکمتر و قیمت پایین تری نسبت به گلاب سنگین دارد و همچنان گزینه مناسبی برای مصارف خانگی است.
برای تهیه این مدل از گلاب ما نیاز به تفاله های گل های محمدی داریم که دوباره مورد استفاده قراردهیم. به این صورت که آب روی آنها می ریزند و مراحل گلاب گیری را دوباره انجام می‌دهند و پس از مرحله تقطیر،گلاب رقیقی به دست می‌آید که گلاب پس آب نام دارد.
این نوع گلاب در مقایسه با گلاب سنگین و سبک از کیفیت و عطر کمتری برخوردار است.
گلاب یک عصاره گیاهی است که سرشار از ویتامین و مواد قندی گیاهی است. گلاب یکی از پر مصرف ترین عرقیات به شمارمی‌رود که طبیعت گرم و معتدل دارد. به خاطر تاثیرات بسیار زیادی که دارد باعث شده است که برخی از افراد گلاب را با لقب معجزه بخش صدا کنند.
حال در ادامه به فواید گلاب برای سلامتی بدن انسان می‌پردازیم.
برای بهبود بینایی می‌توانید از گلاب به عنوان قطره چشمی استفاده کنید. این محصول از ابتلا به بیماری های چشمی مثل آب مروارید جلوگیری می‌کند و سبب رفع خستگی چشم می‌شود.
اگر جز افرادی هستید که مدام با کامپیوتر مشغول کار هستید استفاده از گلاب برای رفع خستگی به شما کمک می‌کند.
گلاب یکی از بهترین عرقیجاتی است که به رفع استرس و افسردگی کمک زیادی می‌کند. امروزه بسیاری از افراد بخاطر مشغله های زیاد چه در زمینه کاری و تحصیلی دچار استرس هستند،خوردن مقداری گلاب باعث می‌شودشما به آرامش درونی برسید و به راحتی به فعالیت خود ادامه دهید.
اگر در منزل هستید و فرزندتون تب کرده و دسترسی به داروخونه برا شما مشکل است می توانید از گلاب برای کاهش دادن تب فرزند خود استفاده کنید. به این صورت که یک دستمال نازک را به گلاب آغشته کرده و در نواحی از پوست که گرم هستند مثل کبد بگذارید.
گلاب بخاطر ترکیبات آنتی اکسیدانی که دارد باعث قوی شدن سلول های پوست می‌شود و سلول های مرده پوست را از بین می‌برد و درخشش و طراوت به صورت می‌بخشد.
اگر دوس دارید از پیری زودرس و چین و چروک پوست خود جلوگیری کنید استفاده از گلاب بهترین گزینه برای شما است و همینطوراستفاده آن بصورت موضعی برای از بین بردن آکنه و اگزما و زخم ها بسیار مفید است.
اگر جز افرادی هستید که شغلتان با حنجره شما سروکار دارد مثل مداحان،خوانندگان و قاریان پیشنهاد ما به شما استفاده از گلاب است زیرا گلاب باعث می‌شود،مجاری تنفسی شما حلق و بینی و ریه شما نرم شود.
